مطالعه و مقایسه ساختار معماری مجموعه صفوی گنجعلیخان با مجموعه های حاج علی آقا و ابراهیم خان از دوره قاجار در کرمان

از جمله ویژگیهای شهرهای کویری مجموعه سازی است، زیرا این مناطق دارای آب و هوای گرم بوده و به امکانات لازم جهت رفاه دسترسی نداشته اند. از جمله این شهرها، کرمان در جنوب شرقی ایران با مجموعه های متعدد است که در این پژوهش به معرفی سه مجموعه پرداخته شده است. مجموعه گنجعلیخان در دوره صفوی، در زمان شاه عباس به دستور حاکم وقت کرمان گنجعلیخان ساخته و شامل مسجد، بازار، چهارسوق، حمام، آب انبار، کاروانسرا و ضرابخانه است. مجموعه ابراهیم خان در دوره قاجار، در زمان فتحعلیشاه و به دستور ابراهیم خان ظهیرالدوله ساخته شده و شامل حمام، مدرسه، بازار و آب انبار است. مجموعه حاج آقا علی در دوره قاجار، توسط فردی خیر به نام حاج آقا علی ساخته شده و شامل مسجد، آب انبار، بازار و کاروانسرا است. هدف نگارنده از نگارش این پژوهش شناخت کلی از معماری وتریینات بناهای یادشده وتطبیق آنها با یکدیگر وهمچنین پاسخ به پرسشهای ذیل است وآن این که آیا دو مجموعه ابراهیم خان و حاج آقا علی در پلان از مجموعه گنجعلیخان تأثیر پذیرفته اند؟ تزئینات سه مجموعه فوق از نظر نقش و رنگ چه تفاوتها و تشابهاتی با هم دارند؟ نتیجه این پژوهش حاکی از آن است که مجموعه ابراهیم خان از منظر پلان، از مجموعه گنجعلیخان تأثیر پذیرفته و سه مجموعه یاد شده، تقریبا دارای تزئینات مشترکی بوده اما در نقش و رنگ تفاوتهایی با یکدیگر دارند. در دوره صفوی بیشتر از نقوش اسلیمی و حیوانی برای تزئین استفاده شده و نقوش انسانی به ندرت به کار رفته است. در دوره قاجار نقوش شاهنامه ( قهوه خانه ای ) بر روی کاشی افزوده و نقش گل و گلدان به وفور مورد استفاده قرار گرفته و رنگهای به کار رفته در کاشیکاری، حالت شاد و روشن تر به خود گرفته است.